How to do things with words

Κατά τον εικοστό αιώνα όλοι οι φιλόσοφοι προτιμούν να εγκαταλείψουν τη μεταφυσική και να στραφούν προς άλλες μεθόδους ή ιδέες του φιλοσοφικώς σκέπτεσθαι. Ο Austin πολύ νωρίς αντιλαμβάνεται ότι στην ήπειρο που λέγεται φιλοσοφία δεν μπορεί κανείς να φτάσει εάν προηγουμένως δεν ξεκαθαρίσει τις σχέσεις του με τη γλώσσα, η οποία εκ των πραγμάτων καθίσταται το κεντρικό φιλοσοφικό αντικείμενο των θεωρητικών ερευνών. Ο Austin στο θαυμάσιο βιβλίο του Πώς να κάνουμε πράγματα με τις λέξεις (How to do things with words, 1962) επιχειρεί την επιστημολογική τομή ανάμεσα στην παραδοσιακή και τη σύγχρονη φιλοσοφία περί γλώσσας και κοινωνίας....τονίζει με εξαιρετική οξύνοια ότι οι γλωσικές προτάσεις διακρίνονται σε δύο τύπους: στον τύπο της διαπιστωτικής εκφοράς και στον τύπο της επιτελεστικής εκφοράς. Οι δύο αυτοί τύποι έχουν και διαφορετικές τιμές αξιολόγησης ή αποτίμησης. Ο πρώτος τύπος ελέγχεται όσον αφορά την αλήθεια του ή το ψεύδος του, ενώ ο δεύτερος τύπος κρίνεται με βάση την ευστοχία του ή την αστοχία του στις πραγματολογικές συνθήκες οργάνωσής του.
Κατά τον Austin κάθε γλωσσική πράξη περιλαμβάνει τρία επίπεδα: πρώτον, το λεκτικό, το οποίο συμπίμπτει με τη συντακτική δομή της εκφοράς, δεύτερον, το ενδολεκτικό, το οποίο συγκροτεί την ίδια τη γλώσσα ως πράξη και, τρίτον, το περιλεκτικό, σύμφωνα με το οποίο η λεκτική ορθότητα της γλωσσικής πράξης κρίνεται από το αποτέλεσμά της. Εάν π.χ. πω σε κάποιον «κλείσε το στόμα σου», σε μια τέτοια περίπτωση έχουμε το λεκτικό επίπεδο που συμπίπτει, όπως τονίστηκε, με το συντακτικό, το ενδολεκτικό, το οποίο συνιστά την πράξη της απειλής: κλείσε το στόμα σου επειδή διαφορετικά... και τρίτον, το αποτέλεσμα της πράξης της απειλής: δηλαδή, ή θα κλείσει το στόμα του ή θα φάει ξύλο.
Η ένταξη της καθημερινής γλώσσας στη θεωρητική προβληματική οδήγησε τον Austin στην ανακάλυψη ενός παγόβουνου που το λένε γλώσσα, που το λένε τελικά ζωή.

Διαβάστε το άρθρο.