Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2011

Το ξυράφι του Όκαμ

Το Ξυράφι του Όκκαμ, αποδίδεται και ως Λεπίδα του Όκαμ), είναι επιστημονική αρχή, η οποία αποδίδεται στον Άγγλο φιλόσοφο Λογικής και φραγκισκανό μοναχό του 14ου αιώνα, Γουλιέλμο του Όκαμ. Η αρχή αυτή αποτελεί την βάση της μεθοδολογικής απαγωγής και αποκαλείται επίσης αρχή της οικονομίας.
Στην απλούστερη διατύπωσή του, το Ξυράφι του Όκαμ εκφράζεται ως εξής: «Κανείς δεν θα πρέπει να προβαίνει σε περισσότερες εικασίες από όσες είναι απαραίτητες».
Στα λατινικά διατυπώνεται ως:Pluralitas non est ponenda sine necessitate
Η φράση αυτή θα μπορούσε να αποδοθεί πολύ ελεύθερα ως εξής: Όταν δύο θεωρίες παρέχουν εξίσου ακριβείς προβλέψεις, πάντα επιλέγουμε την απλούστερη.

Παράδειγμα: Παρατηρούμε ότι ένα δέντρο έχει πέσει μετά από μια θύελλα. Βάσει του δεδομένου της θύελλας συνδυασμένου με αυτό του πεσμένου δέντρου, μία λογική εικασία θα ήταν να υποθέσουμε ότι η ισχύς της θύελλας ξερίζωσε και έριξε κάτω το δέντρο. Αυτή η υπόθεση δεν προσβάλλει την κριτική μας σκέψη, καθότι υπάρχουν ισχυροί λογικοί δεσμοί μεταξύ αυτού που ήδη γνωρίζουμε και αυτού που υποθέτουμε ότι έγινε (δηλ. το ότι βλέπουμε και ακούμε τις θύελλες αποτελεί ισχυρή απόδειξη για την ύπαρξή τους και για το ότι είναι ικανές να ξεριζώσουν και να ρίξουν κάτω δέντρα). Μία εναλλακτική υπόθεση θα ήταν ότι ένας γιγάντιος εξωγήινος ξερίζωσε το δέντρο. Αυτή η υπόθεση, ωστόσο, προϋποθέτει αρκετές περαιτέρω εικασίες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από διάφορες λογικές αδυναμίες που προκύπτουν από ασυνέπειες με τα όσα ήδη γνωρίζουμε (αναφορικά με την ύπαρξη των εξωγήινων, την ικανότητα και την πρόθεσή τους να εκτελούν διαστρικά ταξίδια, την ικανότητα και την πρόθεσή τους να ξεριζώνουν δέντρα—είτε επίτηδες είτε όχι—καθώς και την ύπαρξη εξωγήινης βιολογίας που τους επιτρέπει να έχουν 200 μέτρα ύψος παρά την βαρύτητα της γης), πράγμα που την καθιστά απορριπτέα.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι όταν ένας ασθενής χειρουργείται και πριν την εγχείριση ο γιατρός έχει αποφανθεί ότι οι πιθανότητες επιβίωσης του είναι μηδαμινές. Εάν τελικά ο ασθενής επιβιώσει η λογική με τις λιγότερες εικασίες είναι ότι ο γιατρός έκανε λάθος διάγνωση. Συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις επικρατεί η λογική του θαύματος, η οποία προϋποθέτει αρκετές περαιτέρω εικασίες. Στην αντίθετη περίπτωση που ο γιατρός έχει αποφανθεί ότι πρόκειται για μια απλή εγχείριση και τελικά ο ασθενής πεθαίνει, η απλή εικασία του ιατρικού λάθους όμως υπερισχύει.

Διαβάστε όλο το άρθρο

Μπορείτε να διατυπώσετε ένα δικό σας παράδειγμα; 

12 σχόλια:

  1. Θα σας δώσω ένα ποδοσφαιρικό παράδειγμα!!!

    Έστω ότι διαβάζω την εφημερίδα την Κυριακή και βλέπω πως ο αγώνας Ομάδα Α-Ομάδα Β τελειώνει με σκορ 4-0. (δε βάζω ονόματα στις ομάδες προς αποφυγή φιλονικιών)

    Το πρώτο πράγμα που φαντάζομαι είναι ότι η Ομάδα Α έπαιξε καλή μπάλα, έβαλε 4 γκολ(άκια) και πήρε το παιχνίδι.

    Δε θα φανταστώ ότι οι ποδοσφαιριστές της ομάδας Β τρελάθηκαν για τους Χ,Ψ λόγους (για τους οποίους πρέπει να κάνω και άλλες εικασίες) και έβαλαν 4 αυτογκόλ!!!

    Κανδυλάκης Ευάγγελος
    ΒΑ1

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Για αρχή, να πω ότι σε γενικές γραμμές συμφωνώ με την παραπάνω θεωρία. Οι άνθρωποι έχουν γενικά την τάση να δημιουργούν θεωρίες συνωμοσίας... Και η πιθανότερη λύση/απάντηση σε κάποιο γεγονός είναι συνήθως η απλούστερη. Παρόλα αυτά, προσωπικά δίνω μερικά περιθώρια αμφιβολίας όταν μια άλλη θεωρία (σχεδόν απίθανη, αλλά να στέκει)
    ρίχνεται στο τραπέζι.
    Απόδειξη και το παρακάτω βίντεο!
    http://www.youtube.com/watch?v=IHd4nMeCLJI

    Παρόλα αυτά και εγώ υποστηρίζω τις απλούστερες θεωρίες και ομολογώ να πω ότι αγανακτώ όταν ακούω για θεωρίες συνωμοσίας. Σαν να παίζουν με τα νεύρα μου ένα πράγμα...
    Παράδειγμα; Το πρώτο που μου ήρθε στο μυαλό είναι το εξής: Ο Αλέξης Γρηγορόπουλος πέφτει νεκρός στα Εξάρχεια. Ο μπάτσος (αν τον ονομάσω αστυνομικό, προσβάλλω τους "καλούς αστυνομικούς" και θέλω να πιστεύω ότι υπάρχουν και τέτοιοι) πυροβολεί εν ψυχρώ τον άτυχο έφηβο που βρισκόταν εκεί με την παρέα του. Αυτόπτες μάρτυρες, η παρέα του νεαρού και άλλοι περαστικοί. Παρόλα αυτά, η πλευρά υπεράσπισης του μπάτσου, ο συμπαθέστατος (εμετικός μέχρι αηδίας "κύριος" Κούγιας υποστηρίζει ότι ο μπάτσος πυροβόλησε στον αέρα για εκφοβισμό και η σφαίρα εξοστρακίστηκε... Ναι, σε κάνα ούφο που είχε παρκάρει από πάνω για να πάρει τσιγάρα από το περίπτερο.


    Γραμματικός Αδάμ ΒΑ1

    ΥΓ1 Οκκαμ στον τίλο με δυο κ :)
    ΥΓ2 Μπάτσοι-γουρούνια-Παλιοχαρακτήρες
    ΥΓ3 Ομάδα Α μου τρελαίνομαι, Άλφα ολε ολε!
    ΥΓ4 Οι υπόλοιποι που είναι πάλι? Γιατί δεν γράφουν;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Εγώ θα σας δώσω ένα επίκαιρο παράδειγμα.!
    Ο προθυπουργος Γιώργος Παπανδρέου μας είπε οτι βρισκόμαστε σε οικονομική κρίση!
    Η απορία όλων είναι πού εξαφανηστηκαν τόσα λεφτά.;
    Η πρώτη εικασία είναι ότι τα πέρασε ο Βενιζέλος για μαρούλι και τα έφαγε.
    Η δεύτερη είναι οτι τα καταχράστηκαν πολιτικοί.
    Το πρώτο δεν στέκει λογικά όσο ικανός κιαν είναι ο Βενιζέλος να τρώει τα πάντα. Οπότε το πιο λογικό είναι οτι οι πολιτικοί καταχράστηκαν τα λεφτά της χώρας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ooooooππππππςςςςςςςς....ξέχασα να βάλω ονομα στο σχόλιο με τους πολιτικούς. Η ΑΘΗΝΆ ΚΑΠΟΥΡΑΝΗ ΕΊΜΑΙ! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!:D

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Εδώ είμαστε Αδάαααααααααααααααααααααααα
    μ:D:D:D:D:D:D:D:D


    Αθηνά! !!!!!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πρώτα από όλα θέλω να συμφωνήσω με την παραπάνω άποψη ότι δηλαδή όταν δημιουργούνται διάφορες εικασίες σχετικά με ένα θέμα ο άνθρωπος δεν κάθεται να τις αναλύσει με σκοπό να βρει ποια από όλες ισχύει, αλλά διαλέγει την πιο πειστική και αληθοφανή από όλες.

    Όσον αφορά το παραδειγμα θα προσπαθήσω να σας δώσω ενα αρκετά κατανοητό παράδειγμα. Το παραδειγμά μου προέρχεται από την καθημερινή μας ζωή.
    Έστω ότι έχουμε εναν πολύ πλούσιο άνθρωπο.
    Η πρώτη εικασία θα ήταν ότι αυτός ο άνθρωπος δούλευε πολύ σκληρά αλλά και έξυπνα σε όλη του τη ζωή και ετσι κατάφερε να αποκτήσει μια μεγάλη περιουσία.
    Η δεύτερη εικασία θα ήταν ότι αυτός δεν απέκτησε με τίμιο και σωστό τρόπο την περιουσία του, αλλά παρανομώντας και αυθαιρετώντας σε βάρος κάποιον άλλον ανθρώπων.
    Οι περισσότεροι άνθρωποι (μέσα σε αυτούς ανήκω και εγω) θα δέχονταν χωρίς καμιά περαιτέρω σκέψη τη δεύτερη εικασία, αγνοώντας παντελώς τη πρώτη.
    Αυτό ήταν ένα απλό παράδειγμα από την καθημερινότητά μας.

    ΓΚΙΓΚΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΘΥΜΗΣ ΒΑ1

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Παραδειγμα :
    Το παράδειγμα οπού θα πω θα αναφέρετε στην δημιουργία του κόσμου
    εικασίες :
    1. Μερικού ανθρώπου πιστεύουν ότι ο κόσμος υπήρχε από πάντα , δηλαδή έμενε σταθερός και δεν άλλαζε καθόλου . Άλλοι πιστεύουν ότι κόσμος περνούσε απλά από κάποια στάδια αλλαγής καταλήγοντας στην αρχή ότι ο κόσμος υπήρχε από πάντα

    2.Μια δεύτερη εικασία είναι ότι τον κόσμο τον δημιούργησε ο θεός, δηλαδή ένα υπέρτατο ον όπου δημιούργησε τον κόσμο και τον άνθρωπο όπως λέει και η γένεσης. Επίσης μερικοί πιστοί ανθρώποι λένε ότι ο θεός δημιούργησε τον κοσμο σωστά , ώστε τα ζώα ,το περιβάλλων και ο άνθρωπος να προσαρμόζετε σωστά στην φύση

    3.Μια τρίτη και τελευταία εικασία βασίζετε στους επιστήμονες δηλαδή στον bing bang όπου λένε ότι έγινε μια τεραστία έκρηξη πριν 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια και έτσι δημιουργήθηκε ο κόσμος

    Τέλος ο άνθρωπος θα διαλέξει την κατάλληλη εικασία που θα τον συμφέρει και θα συνοδεύετε με τα δικά του πιστεύω

    Ιορδάνης Αράπογλου ΒΑ1

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Βασικα εν μερει πιστευω πως η θεωρια ειναι σωστη αλλα εν μερει πως ειναι και λαθος ..
    Οταν βεβαια ασχολιομαστε με την θυελλα που εριξε το δενδρο και για το ποσα goalακια εβαλε η Α ομαδα στην Β..τοτε δεν χρειαζεται να το κουραζουμαι αλλο..μπορουμε απλα να σκεφτουμε το πιο λογικο και να τελιωσει η υποθεση εκει..!Αν ομως υπαρχει θεμα σε πιο σοβαρες περιστασεις τοτε ισως θα πρεπει να μπουμε σε "βαθυτερες" σκεψεις!Να δςσς ενα απλο παραδειγμα οταν ο Χ μαθητης(τυχαιος δηλαδη),παει στο διαγωνισμα του δευτερου τετραμηνου και δωσει λευκη κολλα ενω στ πρωτο ειχε γραψει ενα ικανοποιητικο βαθμο ο καθηγητης το πρωτο που θα βαλει στο μυαλο του ειναι πως ο μαθητης απλα βαρεθηκε και ειχε καλυτερα πραγματα να κανει απο το να διαβασει..κατεβαζοντας το βαθμο στον ελεγχο του μαθητη..ο καθηγητης στην προκειμενη περιπτωση δεν μπενει στη διαδικασια να σκεφτει βαθυτερα ..ισως γιατι και αυτος εχει καλυτερα πραγματα να κανει..ή ακομα καλυτερα γιατι εχει να βαλει βαθμο σε 100 διαφορετικους μαθητες..δεν θα ασχολειται καμια ωρα με τον καθενα :P με αυτον τον τροπο,δηλαδη αποφευγοντας τη διαδικασια να δει τα βαθυτερα αιτια..αδικει τον μαθητη του οποιου του ειχε τυχει κατι σοβαρο..(μιλαω απο προσωπικη εμπειρια:P)..
    και αυτο ηταν πολυ απλο παραδειγμα..
    πολλες φορες χρησιμοποιουμε την πιο εθκολη και εμφανη εικασια για να βολευτουμε οι ιδιοι και να μην ασχολιθουμε παραπανω με αποτελεσμα να αδικουμε τους αλλους αλλα και να "βιωνουμε" κατι το μη αληθινο! Αρα μερικες φορες θα πρεπει να μην προβαλλουμε τον αγνο εγωισμο μας σκεπτομενοι το πιο απλο βολικο και ταυτοχρονα αδικο για τους αλλους..αλλα να το ψαξουμε και λιγο καλυτερα..γιατι ειμαι σιγουρη πως σε κανεναν δεν αρεσει να αδικειται..αλλα να αδικουμαι ολοι μας μπορουμε και το κανουμε και ανεταα :) παντως θα ηθελα να το συζητησουμε μεσα στην ταξη αυτο για να ακουσω την γνωμη της Αγγελας(γνωστη και ως γλωσσα της παρεας:P)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. πανω στο σχολιο που εκανε ο Ευθυμης θα ηθελα να του πω πως συμφωνα με τον πλουσιο ανθρωπο στην εποχη μας,πρωτη εικασια ειναι πως τα κληρονομησε:P
    η δευτερη ειναι πως εχει κλεψει..ενω η αποψη του τιμιου ανθρπου που δουλεψε και τα φαγε περναει σε τριτη μοιρα...γιατι μη ξεχναμε ποσο ζηλιαριδες,εγωιστες και διεφθαρμενοι ειμαστε:P

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Χριστίνα. Δεν είμαι σίγουρος πως ο Όκαμ υποστηρίζει να μην το ψάχνουμε περισσότερο.Αν έχουμε όμως πολλές, περίπλοκες, απίθανες εξηγήσεις (και στο παράδειγμα που βάζεις) επιλέγουμε την πιο απλή.
    Ιορδάνη δεν υποστηρίζει κάτι τέτοιο ο Όκαμ. Αν το ισχυρίζεσαι για το πως βλέπει τα πράγματα ο άνθρωπος δεν θα διαφωνήσω.
    Ευθύμη, το παράδειγμά σου αλλιώς: 1.Δούλεψε σκληρά 2. Βρήκε θησαυρό 3.Κατέβηκαν εξωγήινοι και του τα έδωσαν 4. Ναυάγησε και ένα τζίνι που συνάντησε...
    Αδάμ είναι απίστευτες οι επινοήσεις των δικηγόρων και συμφωνούν με την τάση των περισσοτέρων να βλέπουν συνωμοσίες.(Ο Όκαμ με ένα κ, οι χαρακτηρισμοί είναι επιθετικοί ή κατηγορηματικοί;)
    Βαγγέλη μπορούσες να είσαι πιο ευρηματικός.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Χμ...κατά κάποιο τρόπο συμφωνώ...εν μέρει πάντοτε!!!Δεν υπάρχει λόγος να πεδεύουμε τόοοοσο απλά περιστατικά όπως πχ.την θύελα και το δέντρο ενώ υπάρχουν λογικές εξηγήσεις.Στις μέρες μας εχουμε φτάσει σε σημείο να τραβάμε από τα μαλλιά κάθετι που συμβαίνει γύρω μας. Από την άλλη μεριά όμως αυτό ισχυεί μόνο για την καθημερινότητα,δηλαδή,για θεμελιώδη ζητήματα δεν μπορούμε να διακρίνουμε τι είναι πιο πιθανό...(ας δώσω και ένα παράδειγμα...πχ όταν ο άνθρωπος πεθαίνει πάει στην κόλαση,στον παράδεισο ή μήπως απλά πλανιέται?)οκ το παράδειγμα ίσως σας φανεί λίγο υπερβολικό αλλά κανείς δεν μπορεί να απαντήσει σε αυτό διότι δεν γνωρίζει τι είναι πιο πιθανό.

    Σταυρούλα Κουτσοθόδωρου ΒΑ2

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.